W dniach 21-22 września 2018 r. w Szkole Podstawowej w Werbkowicach odbyły się obchody 100-lecia szkoły polskiej w Werbkowicach.
Trochę historii…
Tuż po odzyskaniu niepodległości w listopadzie 1918 roku w Werbkowicach została utworzona pierwsza polska szkoła.
W 1919 roku do Werbkowic przybyła Zofia Geissler, która z zapałem zaczęła organizować szkołę – zbierała dzieci, szukała pomieszczeń i dzięki temu w pierwszym roku jej pracy na lekcje uczęszczało około 50 (pięćdziesięcioro) dzieci.
Prawdziwy rozwój szkoły rozpoczął się od roku 1921, kiedy po wojnie polsko – bolszewickiej do Werbkowic przybyli nowi mieszkańcy. Dwuizbowy budynek szkoły nie mógł pomieścić wszystkich dzieci, więc wynajęto izbę w zabudowaniach chłopskich obok szkoły.
W 1926 roku rozpoczęto budowę nowego gmachu szkoły po drugiej stronie rzeki Huczwy. Uroczyste otwarcie odbyło się na początku listopada 1928 roku i wtedy też szkole nadano imię Marszałka Józefa Piłsudskiego.
W latach 1930-1939 do szkoły uczęszczało rocznie około 350 uczniów. Niestety II wojna światowa przerwała naukę. W październiku 1939 roku Niemcy zajęli budynek szkoły, sprzęt wyrzucono na podwórze, a pomieszczenia przeznaczono na magazyn zbożowy i posterunek policji. Polskie dzieci początkowo uczyły się w stodole najbliższego sąsiada Jana Zielonki, a później w pałacyku Pohoreckich w Terebińcu.
Po napaści band UPA na Terebiniec zimą 1943 roku, polska szkoła zawiesza swoją działalność, jednakże już jesienią 1944 roku szkołę zaczyna organizować Edward Siwek. Na pierwsze lekcje zapisuje się około 45 uczniów, natomiast w roku szkolnym 1945/1946, gdy wprowadzono pełną, obowiązkową 7-klasową szkołę powszechną, w szkole uczy się około 230 uczniów, a rok później już ponad 400.
Zmiany polityczne w Polsce po II wojnie światowej spowodowały, że szkoła utraciła imię Marszałka Józefa Piłsudskiego.
W roku 1975 w Werbkowicach utworzono zbiorczą szkołę gminną, w związku z reformą edukacji rozpoczęto dowożenie dzieci z okolicznych wsi w skutek, czego przestronny niegdyś budynek zaczął pękać w szwach.
Rozpoczęto starania o wydanie pozwolenia na budowę nowej szkoły, które zostały uwieńczone sukcesem dopiero w 1990 roku. Po 6 latach od rozpoczęcia budowy tj. w roku 1996 społeczność szkoły przeprowadziła się do pierwszej części nowego budynku, a po kolejnych 3 latach oddano do użytku drugi segment i przeznaczono go dla tworzącego się właśnie gimnazjum.
12 maja 2000 roku, w 65 rocznicę śmierci Naczelnika Państwa, Szkoła Podstawowa w Werbkowicach otrzymała ponownie imię Marszałka Józefa Piłsudskiego.
Tak pokrótce przedstawia się historia pierwszej polskiej szkoły w gminie Werbkowice.
Rozpoczęcie jubileuszu poprzedziło zapalenie zniczy na grobach zmarłych nauczycieli. Opiekę nad uczniami sprawował p. Marek Mazur.
Uroczystości oficjalne rozpoczęły się o godzinie 9.00 odsłonięciem tablicy pamiątkowej w holu szkoły. Odsłonięcia dokonali: Wójt Gminy Werbkowice – Lech Bojko, Przewodnicząca Rady Rodziców – Katarzyna Kaliszczuk, Przewodnicząca Samorządu Uczniowskiego – Aleksandra Domagała, Dyrektor Szkoły Podstawowej w Werbkowicach – Marta Pietrusiewicz.
Następnie uczniowie pod opieką nauczycieli przeszli pod pomnik Józefa Piłsudskiego i złożyli kwiaty. Po czym udali się do kościoła parafialnego na godzinę 10:00, gdzie odbyła się msza święta, którą celebrował ks. Dariusz Soniak – absolwent naszej szkoły. Po nabożeństwie ustawił się korowód prowadzony przez Marszałka Józefa Piłsudskiego z asystą konną (w ich rolę wcielili się członkowie Stowarzyszenia Szwadron Ziemi Hrubieszowskiej im. 2 Pułku Strzelców Konnych).
Obchody zainaugurowała dyrektor Marta Pietrusiewicz, witając przybyłych uczniów, nauczycieli, absolwentów i emerytów, a w szczególności:
• Księdza Proboszcza Kanonika Stanisława Kupczaka, księży Dariusza Soniaka, Rajmunda Cura, Jacka Wentczuka oraz ojca Pawła Działę
• Sławomira Sosnowskiego Marszałka Województwa Lubelskiego
• Annę Frączek Wicestarostę Powiatu Hrubieszowskiego
• Monikę Żur Dyrektora Delegatury w Zamościu Lubelskiego Kuratorium Oświaty
• Lecha Bojko Wójta Gminy Werbkowice
• Monikę Podolak Sekretarza Gminy Werbkowice
• Radnych Rady Gminy Werbkowice z Przewodniczącym Ryszardem Grabowskim na czele
• Burmistrza oraz Wójtów z zaprzyjaźnionych gmin
• Katarzynę Serafin Dyrektora Gminnego Ośrodka Kultury w Werbkowicach
• Edwarda Wyłupka Dyrektora Cukrowni Werbkowice
• Dyrektorów szkół i placówek oświatowych
• Przedstawicieli Straży Granicznej, Ochotniczej Straży Pożarnej, Wojska oraz Nadleśnictwa Mircze
• Sołtysów wsi Gminy Werbkowice
• Katarzynę Kaliszczuk Przewodniczącą Rady Rodziców w Szkole Podstawowej
• Emerytowanych dyrektorów szkoły oraz nauczycieli i pracowników administracji i obsługi
• Absolwentów naszej szkoły z najwcześniejszych i późniejszych roczników
• Przedstawicieli mediów
• Rodziców, uczniów, nauczycieli, pracowników Szkoły Podstawowej.
Następnie zaproszeni goście składali życzenia i kwiaty na ręce dyrektor Marty Pietrusiewicz.
Po części oficjalnej zgromadzeni mieli możliwość obejrzenia występu uczniów szkoły podstawowej przygotowanego przez Annę Czarnecką i Zuzannę Ciesielczuk. Oprawą plastyczną uroczystości zajęły się panie Zdzisława Tracz-Mardofel i Małgorzata Majewska-Tkaczuk. Odbyło się również rozstrzygnięcie międzyszkolnego konkursu plastycznego „Józef Piłsudski w twórczości plastycznej dzieci i młodzieży”.
O godzinie 13:00 nadszedł czas na poczęstunek (w hali sportowej), który został przygotowany przez Agnieszkę Jóźwiak i Beatę Wróbel z udziałem kucharek i innych nauczycieli.
Uroczystość uświetnił koncert absolwenta szkoły Tomasza Momota i Natalii Wilk. Wystąpił też Teatr Piosenki Młyn z Hrubieszowa. Na tym uroczystość się zakończyła.
W przerwach pomiędzy kolejnymi punktami obchodów jubileuszu przybyli goście mogli zobaczyć prezentację multimedialną o historii naszej szkoły oraz zaprezentowane na tablicach i gablotach przedmioty związane z historią szkoły, tj.: tarcze, legitymacje, fartuszki , świadectwa i zdjęcia. Mogli obejrzeć wystawę kronik szkolnych oraz wpisać się do księgi pamiątkowej.
Obchodzony jubileusz przyczynił się do powstania publikacji poświęconej dziejom szkoły podstawowej w Werbkowicach, w której znalazło się dużo historii, ale nie tylko. Autorzy wspomnianej publikacji zabierają czytelnika w podróż w czasie do lat minionych, do pierwszych przyjaźni, sukcesów, porażek i wzruszeń, aby przywołać wspomnienia chwil przeżytych w murach Szkoły, ożywić minione wydarzenia, uruchomić w pamięci postacie.
Autorami publikacji „Dzieje szkoły podstawowej w Werbkowicach” są Mariola Maliszewska, Elżbieta Bieńkowska-Bulisz, Danuta Wójtowicz, Dorota Abramiuk, Alicja Kusiak, Anna Piluś. Książka została wydana przez Wydawnictwo ALTER, które powstało w 2011 roku z inicjatywy dr Radosława Palonki, adiunkta na Wydziale Historycznym Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie – absolwenta Szkoły Podstawowej w Werbkowicach.
Sprzedaż publikacji spotkała się z dużym zainteresowaniem ze strony obecnych.
W drugim dniu jubileuszu odbył się piknik rodzinny i spotkania absolwentów przy kawie, herbacie i ciastkach w kawiarence w świetlicy szkolnej. Dzień ten uatrakcyjniły występy lokalnych artystów: kapela podwórkowa „STAH”, zespół śpiewaczy „Górzanki” z Gozdowa, zespół taneczny „Bąbelki” z Podhorzec, Marika Drożdżak i Julia Michalewska – uczennica naszej szkoły, jak też kiermasz przygotowany przez uczestników Warsztatów Terapii Zajęciowej z Alojzowa (Polskie Stowarzyszenie na rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną Koło w Werbkowicach). Na „targu” można było nabyć piękne rękodzieła.
Nie zabrakło również atrakcji dla najmłodszych, którzy chętnie korzystali z dmuchanego placu zabaw i radośnie zajadali watę cukrową oraz popcorn.
Miło było obserwować i uczestniczyć w chwilach zadowolenia i wzruszenia.
Opracowanie:
Elżbieta Gałecka-Szwaczkiewicz
Beata Wróbel
Sponsorzy:
Rada Gminy Werbkowice
KSC Oddział Cukrownia Werbkowice
Rolniczy Zakład Doświadczalny w Werbkowicach
Elżbieta i Ryszard Grabowscy z Werbkowic
Hydromet Przedsiębiorstwo Handlowo-Usługowe Jan Kuś – Werbkowice
Usługi Remontowo-Budowlane Jan Szewczyk – Werbkowice
Firma Handlowa „AGA” Wróblewska Danuta – Werbkowice
Katarzyna Kaliszczuk Kwiaciarnia „Azalia” – Werbkowice
„Art-Tre” Pastoszuk Tomasz – Werbkowice
Stanisław Niedźwiedź – Werbkowice
Elżbieta Ślusarz – Łysa Góra
Salon Fryzjerski „Julka” Michalewska Dorota – Werbkowice
Janina Górska – Werbkowice
Wojciech Tyc – Gozdów
Jan Antosz – Werbkowice
Bank Spółdzielczy w Werbkowicach
Antoni Skrzypa Piekarnia ARS
Patronat Honorowy:
Marszałek województwa lubelskiego
Lubelski Kurator Oświaty
Wójt Gminy Werbkowice
Starosta powiatu hrubieszowskiego
Patronat Medialny:
Telewizja Lublin
Tygodnik Zamojski
LubieHrubie.pl portal
Komitet Honorowy:
Wójt Gminy Werbkowice
Edward Wyłupek Dyrektor Cukrowni Werbkowice
Piotr Kozera – Dyrektor Rolniczego Zakładu Doświadczalnego w Werbkowicach
Marcin Kasperski Prezes Banku Spółdzielczego w Werbkowicach
Katarzyna Serafin Dyrektor Gminnego Ośrodka Kultury w Werbkowicach
Ksiądz kanonik Stanisław Kupczak Parafia pw. św. Michała Archanioła w Werbkowicach
Marek Bieńkowski przewodniczący Związków Zawodowych Pracowników Krajowej Spółki Cukrowej „Polski Cukier” S.A.