Łysa Góra

Wieś położona w środkowej części gminy Werbkowice, nad rzeką Huczwą, w obrębie Kotliny Hrubieszowskiej. Jej topograficzna nazwa powstała przez złożenie przymiotnika i rzeczownika.

W wyniku badań powierzchniowych prowadzonych w ramach Archeologicznego Zdjęcia Polski (AZP) na terenie miejscowości odkryto 27 stanowisk (punktów osadniczych). Pierwsze ślady osadnictwa w postaci fragmentu ceramiki pochodzą z okresu neolitu i związane są najprawdopodobniej z kulturą ceramiki wstęgowej rytej (5500-5200 r.p.Chr.). Liczniejsze materiały pochodzą ze środkowego neolitu. Do istniejącej wówczas kultury pucharów lejkowatych (4200-2900 r. p.Chr.) można zaliczyć kilka stanowisk, na których znaleziono, obok ceramiki i odłupków krzemiennych, również czworościenną siekierkę krzemienną. Nieco młodszą chronologicznie kulturę ceramiki sznurowej (2900-2200 r. p.Chr.) reprezentują liczne ślady w postaci ułamków naczyń glinainych. Część odkrytych zabytków można ogólnie datować na wczesną epokę brązu, ale jedno ze stanowisk zaliczono go do kultury strzyżowskiej (1750-1600 r. p.Chr.). Dalsze ślady osadnictwa w postaci fragmentów ceramiki pochodzą ze środkowej i późnej epoki brązu oraz z wczesnej epoki żelaza i można je zaliczyć do kultury trzcinieckiej (1600-1200 r. p.Chr.) oraz łużyckiej (1200-400 r. p.Chr.). Na jednym ze stanowisk archeologicznych znaleziono ceramikę grupy czerniczyńskiej (200 r. p. Chr. - pocz. n.e). Późniejsze osadnictwo związane jest z okresem wczesnośredniowiecznym i pochodzi z XII-XIII wieku.

Miejscowość powstała stosunkowo późno, bo dopiero po I wojnie światowej. Po raz pierwszy wymieniana jest jako wieś w 1921 roku. Wcześniej istniał folwark o tej nazwie. Tereny obecnej wsi należały do Malic i do dóbr malickich należał założony zapewne w 2 poł. XIX wieku folwark Łysa Góra. Nazwa ta wymieniana jest w Słowniku Geograficznym Królestwa Polskiego z końca XIX wieku, wówczas folwark posiadał trzy drewniane budynki i liczył 401 mórg użytków, w tym 331 mórg gruntów ornych i ogrodów, 41 mórg łąk oraz 6 mórg nieużytków i placów. Właścicielem dóbr Malice od 1853 roku, po spłacie rodzeństwa, został Antoni
Lubowiecki, żonaty ze Stefanią z Bożydar-Podhorodeńskich, a w 1881 roku majątek po ojcu przejął Marian Rajmund Lubowiecki, żonaty z Marią z Głębockich.

Według spisu z 1921 roku Łysa Góra była kolonią malicką i liczyła 14 budynków oraz 95 osób, wszyscy narodowości polskiej. W roku 1938 w Łysej Górze było 31 budynków mieszkalnych, istniał tu także wiatrak.

Do ważniejszych dokonań mieszkańców w okresie powojennym należy zaliczyć elektryfikację wsi w 1956 roku. W późniejszym okresie zbudowano świetlicę wiejską i założono Koło Gospodyń Wiejskich. W 1971 roku wieś otrzymała połączenie telefoniczne. W połowie lat 60-tych powstało we wsi Kółko Rolnicze, którego jednym z prezesów był Władysław Słomiński.

Obecnie Łysa Góra jest średniej wielkości wsią. W 2001 roku liczyła 49 domów i 212 mieszkańców, a pod koniec 2006 roku 52 domy i 192 mieszkańców.

Źródło: Ewa Niedźwiedź, Józef Niedźwiedź, Józef Siudak "Dzieje miejscowości gminy Werbkowice powiat hrubieszowski"


Według stanu na 18.11.2016 wieś liczyła 42 domy i 174 mieszkańców.



lysagora
Copyright © Free Joomla! 4 templates / Design by Galusso Themes